Tiếp nối bài viết trước, chúng ta sẽ cùng nhau lướt qua ký ức, xem xét 08 sự kiện đặc biệt không chỉ định hình lại bối cảnh của các loại tiền kỹ thuật số mà còn để lại dấu ấn khó phai trong nhận thức chung của thế giới tiền điện tử.
Xem thêm: 08 sự kiện gây chấn động thế giới tiền điện tử (P1)
Tháng 6/2021: El Salvador chấp nhận đấu thầu hợp pháp BTC
Vào ngày 9/6/2021, El Salvador, một quốc gia nhỏ ở Trung Mỹ, đã đưa ra một quyết định lịch sử khi Tổng thống Nayib Bukele tuyên bố chấp nhận Bitcoin như một đấu thầu hợp pháp. Quyết định đột phá đánh dấu lần đầu tiên Bitcoin được công nhận là một loại tiền tệ chính thức.
Vào thời điểm nhiều quốc gia đang thắt chặt các quy định đối với ngành, bao gồm cả lệnh cấm hoàn toàn của Trung Quốc với hoạt động tiền điện tử thì động thái của El Salvador đã thu hút được sự chú ý đáng kể. Việc ban hành Luật Bitcoin đã mang lại nhiều lợi ích khác nhau cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tiền điện tử, chẳng hạn như miễn thuế lãi vốn đối với BTC do tình trạng đấu thầu hợp pháp của nó.
Nhưng quyết định này vấp phải sự phản đối của các tổ chức tài chính toàn cầu và các chuyên gia kinh tế. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) kêu gọi El Salvador loại bỏ Bitcoin như một phương thức đấu thầu hợp pháp. Đồng thời, Ngân hàng Thế giới bày tỏ lo ngại về tác động môi trường và các vấn đề minh bạch và từ chối hỗ trợ thực hiện.
Không nản lòng, Tổng thống Bukele đã công bố kế hoạch sử dụng năng lượng địa nhiệt tái tạo của đất nước để khai thác Bitcoin và khuyến khích các công ty địa phương chấp nhận BTC để thanh toán tiền lương.
Vào tháng 9/2021, El Salvador một lần nữa làm nên lịch sử khi trở thành quốc gia đầu tiên mua Bitcoin, thu được 200 BTC ban đầu. Điều này đánh dấu sự khởi đầu của việc quốc gia tham gia vào thị trường tiền điện tử, với nhiều giao dịch mua hơn sau đó. El Salvador hiện đang nắm giữ hơn 2.380 BTC, duy trì niềm tin vững chắc vào tương lai của tài sản bất chấp những biến động giá đáng kể của nó.
Tháng 10/2021: Cuộc đua hình parabol của Shiba Inu
Ngành công nghiệp tiền điện tử không xa lạ gì với những mức tăng ấn tượng trong ngắn hạn, nhưng đợt tăng đột biến bất thường do memecoin Shiba Inu mang lại vào năm 2021 đã khiến mọi người bất ngờ. Đợt tăng giá parabol này vẫn là một trong những thành tựu tài chính đáng chú ý nhất trong lịch sử.
Theo bước thành công của Dogecoin, thị trường tiền điện tử đã chứng kiến sự xuất hiện của nhiều loại memecoin khác nhau, bao gồm cả Shiba Inu (SHIB). Được thành lập vào năm 2020 như một thử nghiệm trong việc xây dựng cộng đồng phi tập trung, Shiba Inu đã có một khởi đầu khiêm tốn vào tháng 1/2021 với hoạt động giao dịch tối thiểu. Đồng xu này rẻ đến mức chỉ với 1 USD người ta có thể thu được hơn 13,6 tỷ SHIB, với mỗi đơn vị có giá 0,000000000073 USD.
Tuy nhiên, khi mức độ phổ biến của memecoin tăng lên trong những tháng tiếp theo, thì giá trị của nó cũng tăng theo tỷ lệ thuận. Xu hướng SHIB đã thu hút hàng nghìn nhà đầu tư muốn kiếm lợi nhuận nhanh chóng, đẩy đồng tiền này trở thành tiêu điểm chính.
Với khả năng hiển thị ngày càng tăng, SHIB nhanh chóng tăng thứ hạng về vốn hóa thị trường và mức độ phổ biến, khiến nhiều sàn giao dịch tiền điện tử niêm yết nó trên nền tảng của họ. Khi số lượng sàn giao dịch cung cấp đồng xu tăng lên, nỗi sợ bị bỏ lỡ (FOMO) đã thúc đẩy một lượng lớn người nắm giữ Shiba Inu, tăng cường tính thanh khoản.
Đến tháng 10/2021, SHIB đã phá bỏ sáu con số 0, lần lượt phá vỡ mức cao nhất mọi thời đại, đạt mức tăng trưởng đáng kinh ngạc 100.000.000% chỉ trong một năm! Một yếu tố quan trọng khác góp phần vào đợt tăng giá là sự ra mắt của ShibaSwap, sàn giao dịch phi tập trung của memecoin, vào tháng 7/2021. Nền tảng này đã cải thiện tính thanh khoản và cho phép những người nắm giữ SHIB đóng góp tài sản của họ và kiếm thu nhập thụ động, khuyến khích việc nắm giữ tiền xu dài hạn.
Mặc dù giá của Shiba Inu kể từ đó đã giảm so với mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2021, nhưng các nhà đầu tư vẫn hy vọng về khả năng hồi sinh của cuộc biểu tình lịch sử này. Mặc dù có thể khó hình dung ra sự hồi sinh như vậy trong tương lai gần, nhưng người ta không bao giờ có thể thực sự dự đoán được điều gì sẽ xảy ra ở phía trước, đặc biệt là trong thị trường tiền điện tử luôn thay đổi.
Tháng 5/2022: DoKwon/Terra sụp đổ
Stablecoin thường được coi là lựa chọn an toàn hơn trong không gian tài sản kỹ thuật số do giá tương đối ổn định của chúng. Tuy nhiên, quan niệm đó đã bị phá vỡ trong hệ sinh thái Terra, phơi bày những rủi ro liên quan.
Terra là một giao thức chuỗi khối tận dụng các đồng tiền ổn định theo thuật toán để tạo ra một mạng thanh toán. Vào thời kỳ đỉnh cao, Terra cung cấp cho các nhà đầu tư mức giá hoàn toàn ổn định thông qua mối quan hệ giữa mã thông báo gốc của nó, LUNA và đồng tiền ổn định được chốt bằng USD phổ biến trong hệ sinh thái của nó, UST.
Thay vì dựa vào tài sản dự trữ, LUNA duy trì sự ổn định về giá cho UST thông qua thuật toán dựa trên hợp đồng thông minh. Thuật toán sử dụng giao dịch chênh lệch giá để duy trì giá, cho phép người dùng trao đổi liền mạch LUNA lấy UST theo tỷ lệ 1:1, bất kể giá thị trường của mã thông báo.
Khi nhu cầu về UST tăng lên, đẩy giá của nó lên trên 1 USD, những người nắm giữ LUNA có thể nhanh chóng hoán đổi mã thông báo của họ để đúc một UST và kiếm lợi nhuận từ chênh lệch giá. Trong quá trình hoán đổi mã thông báo, một phần của LUNA đã bị đốt cháy, làm giảm nhu cầu UST và tăng nguồn cung của nó. Cơ chế này đã khôi phục giá thị trường của UST về mức 1 USD. Ngược lại, khi nhu cầu UST suy yếu và giá giảm xuống dưới 1 USD, những người nắm giữ có thể đổi UST lấy LUNA, đồng tiền có giá trị cao hơn.
Rắc rối bắt đầu xảy ra đối với hệ sinh thái Terra khi một chiếc ví ẩn danh đã đổ UST trị giá hơn 500 triệu USD. Cho dù hành động này bắt nguồn từ sự biến động của thị trường hay một cuộc tấn công ác ý vào hệ thống của Terra vẫn chưa được biết. Trong nỗ lực giải cứu UST, Luna Foundation Guard (LFG), một tổ chức chịu trách nhiệm xây dựng nguồn dự trữ, đã sử dụng hết nguồn dự trữ Bitcoin của mình để hỗ trợ chốt của stablecoin trong điều kiện thị trường biến động.
Tuy nhiên, những nỗ lực này đã thất bại trong việc ngăn chặn sự sụp đổ của stablecoin. Khi UST mất chốt, các nhà đầu tư đổ xô bán ra, khiến LUNA giảm 99,9 % giá trị.
Thiệt hại do sự cố gây ra vượt ra ngoài hệ sinh thái Terra, vì sự kiện này làm trầm trọng thêm tâm lý thị trường giảm giá hiện hành, kéo toàn bộ thị trường tiền điện tử đi xuống. Sự sụp đổ của Terra UST đã xóa sạch hơn 26 tỷ USD khỏi thị trường stablecoin và hơn 700 tỷ USD từ lĩnh vực tiền điện tử rộng lớn hơn.
Ngay cả trước khi UST sụp đổ, nhiều nhà phân tích đã cảnh báo các nhà đầu tư về những rủi ro trong cơ chế của Terra và họ đã nhanh chóng khẳng định những lo ngại trước đó của mình khi hệ sinh thái Terra sụp đổ.
Những người sáng lập dự án đã trở thành mục tiêu giám sát của ngành. Sau thất bại thảm hại của Terra, các nhà đầu tư Hàn Quốc đã khởi xướng các hành động pháp lý chống lại những người đồng sáng lập, đệ đơn kiện hình sự và dân sự trong khi tìm cách chiếm đoạt tài sản của Do Kwon của Terra.
Chính phủ Hàn Quốc đã triệu tập Kwon để trình bày về sự sụp đổ của cả LUNA và UST. Các nhà chức trách cũng kêu gọi các giám đốc điều hành từ các sàn giao dịch tiền điện tử địa phương giải thích hành động của họ trong quá trình giảm giá trị của UST.
Kwon hiện đang phải đối mặt với cáo buộc giả mạo tài liệu ở Montenegro, nơi anh ta bị bắt khi đang chạy trốn.
Tháng 11/2022: Lỗi SBF/FTX
Tháng 11/2022 đánh dấu sự sụp đổ của Sam Bankman-Fried (SBF) và sàn giao dịch tiền điện tử bị phá sản của ông, FTX. SBF đã được ca ngợi là nhân vật chủ chốt trong việc thúc đẩy việc áp dụng chính thống và là nhà vô địch về tiền điện tử trong và ngoài ngành. Khi FTX phát triển, doanh nhân 31 tuổi trở thành đồng nghĩa với công ty, trở nên nổi bật trong thế giới tiền điện tử.
Được thành lập vào năm 2019, FTX nhanh chóng được quốc tế công nhận thông qua các chiến thuật tiếp thị tích cực và phí giao dịch hấp dẫn, thu hút người dùng tiền điện tử và người dùng không sử dụng tiền điện tử. Sàn giao dịch hứa hẹn mang lại lợi nhuận đáng kể cho việc nắm giữ tài sản kỹ thuật số, vượt qua các dịch vụ ngân hàng truyền thống. Quảng cáo Super Bowl của FTX, sự chứng thực của người nổi tiếng và quyền đặt tên đấu trường với Miami Heat khiến họ khó có thể bỏ qua.
FTX và SBF nhằm mục đích củng cố sự thống trị của họ bằng cách mua lại các công ty nổi tiếng như Blockfolio, LedgerX và Liquid Global. Với gần 2 tỷ USD đầu tư từ các công ty đầu tư mạo hiểm, định giá của FTX đạt 32 tỷ USD vào tháng 1/2022 và công ty được xếp hạng là sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ ba trong ngành.
Để tăng cường hơn nữa sự thống trị của công ty mình trong không gian, SBF đã trở thành Hiệp sĩ Trắng của Crypto bằng cách giải cứu nhiều công ty bị ảnh hưởng bởi làn sóng đầu tiên của thị trường gấu, bắt nguồn từ vụ tai nạn Terra-Luna.
Với tư cách là Giám đốc điều hành của FTX, SBF đã đóng một vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và hồi sinh các công ty đang gặp khó khăn trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Sự can thiệp của ông đã cung cấp một cứu cánh cho các công ty này trong giai đoạn đầy thách thức được đặc trưng bởi giá cả giảm mạnh và sự không chắc chắn của thị trường. Những nỗ lực của SBF đã được công nhận và tôn vinh rộng rãi, giúp ông trở thành một nhân vật nổi bật trong việc thúc đẩy ngành công nghiệp phát triển.
Tuy nhiên, trong hai tuần đầu tiên của tháng 11, FTX và người sáng lập của nó đã mất đi sự tỏa sáng khi sàn giao dịch tiền điện tử lớn thứ ba sụp đổ. Rắc rối bắt đầu khi một báo cáo của CoinDesk tiết lộ rằng nhà giao dịch chị em của FTX là Alameda Research đang ở trong tình trạng tài chính tồi tệ. Ấn phẩm cũng tiết lộ một vụ lừa đảo lớn gây thất thoát hàng tỷ USD tài sản của các nhà đầu tư.
Bảng cân đối kế toán của Alameda, chủ yếu bao gồm mã thông báo FTT của FTX và mã thông báo SOL của Solana, tiết lộ khoản nợ 9 tỷ USD, tài sản 900 triệu USD và hồ sơ được dán nhãn kém cho thấy số dư âm 8 tỷ USD. Các cuộc điều tra đã phát hiện ra việc FTX chuyển tiền của các nhà đầu tư sang các khoản đầu tư khác bằng cách sử dụng FTT làm tài sản thế chấp thông qua Alameda.
FTX và các công ty liên kết thiếu minh bạch, bỏ qua các thông lệ báo cáo tài chính tiêu chuẩn tiết lộ tài sản và nợ phải trả. Điều này gây khó khăn cho việc xác định quỹ của công ty và phân bổ của họ.
Khi biết tin này, Giám đốc điều hành của Binance, Changpeng Zhao, đã công bố kế hoạch bán cổ phần FTT của công ty trị giá hơn 500 triệu USD. Thông báo đã kích hoạt hoạt động bán tháo hoảng loạn, khiến mã thông báo FTT thực tế trở nên vô giá trị. FTX sau đó đã đình chỉ tất cả các giao dịch rút tiền trên nền tảng của nó, gây ra làn sóng chấn động trên toàn thị trường.
Ban đầu, CZ đề nghị hỗ trợ FTX và ngăn chặn sự sụp đổ của thị trường rộng lớn hơn. Tuy nhiên, thỏa thuận đã thất bại do kiểm tra kỹ hơn bảng cân đối kế toán của FTX và các báo cáo khác về tiền của khách hàng bị xử lý sai.
Sự sụp đổ của FTX có tác động theo tầng đối với toàn bộ ngành, đặc biệt ảnh hưởng đến các công ty tiền điện tử liên kết với nó. Nhiều công ty, chẳng hạn như BlockFi, với mức độ tiếp xúc đáng kể với FTX, đã phải tạm dừng việc rút tiền sau số lượng yêu cầu quá lớn của người dùng. Hầu hết các công ty này cuối cùng đã nộp đơn xin bảo hộ phá sản.
Các nhà đầu tư lớn của FTX, bao gồm CoinShares, Galaxy Digital, BlackRock và những người khác, đã xóa hàng triệu USD thua lỗ. Một số dự án mà FTX đã đầu tư vào cũng bị thiếu hụt ngân quỹ đáng kể.
Không thể đảm bảo an toàn, FTX đã bắt đầu thủ tục phá sản, dẫn đến việc SBF từ chức Giám đốc điều hành. John J. Ray III, Giám đốc điều hành mới của FTX, đã mô tả sự sụp đổ là “sự thất bại hoàn toàn trong việc kiểm soát công ty” chưa từng có trong kinh nghiệm quản lý hậu quả của những thất bại lớn của công ty.
Các cáo buộc hình sự và các vụ kiện tràn ngập, bao gồm một vụ kiện tập thể do các nhà đầu tư FTX đệ trình vào ngày 15 tháng 11 chống lại FTX và những người ủng hộ người nổi tiếng của nó, bao gồm Naomi Osaka và Tom Brady. Vụ kiện cáo buộc “đại diện sai và hành vi lừa đảo.”
SBF bị bắt tại Bahamas vào ngày 12 tháng 12, bị dẫn độ sang Hoa Kỳ và được trả tự do với số tiền 250 triệu USD. Anh ta phải đối mặt với nhiều cáo buộc hình sự, bao gồm rửa tiền, lừa đảo chuyển khoản, vi phạm tài chính chiến dịch và gian lận chứng khoán.
Do có nhiều vụ kiện chống lại FTX, một số đối tác, bao gồm cả Miami Heat, đã chấm dứt thỏa thuận của họ với sàn giao dịch.
Câu chuyện về FTX cũng khiến các cơ quan quản lý tài chính toàn cầu tăng cường giám sát ngành công nghiệp tiền điện tử. Chính phủ Vương quốc Anh đã công bố kế hoạch thực hiện các quy định nghiêm ngặt đối với ngành để đối phó với sự sụp đổ của FTX.
Tính đến tháng 4/2023, FTX đã thu hồi được hơn 7 tỷ USD tài sản bị mất của khách hàng. Số tiền hiện được thiết lập để phân phối giữa các khách hàng bị ảnh hưởng, với số lượng hơn 150.000.
Bất chấp những tổn thất đáng kể và danh tiếng bị hoen ố của SBF và FTX, những nỗ lực đang được tiến hành để khôi phục sự ổn định và niềm tin trong ngành công nghiệp tiền điện tử, nhằm ngăn chặn những sự cố tương tự trong tương lai.
Lời kết
Mặc dù hầu hết các sự kiện này đều gây tổn hại cho thị trường tiền điện tử, nhưng điều đáng chú ý là ngành này luôn tìm ra cách phục hồi trở lại, tốt hơn trước với những bài học tuyệt vời để học hỏi.
Hơn nữa, hầu hết các sự kiện này đóng vai trò như một câu chuyện cảnh báo, nêu bật nhu cầu minh bạch, thực hành tài chính có trách nhiệm và tuân thủ quy định khi thị trường tiền điện tử trưởng thành. Khi chúng ta bước vào một giai đoạn tăng trưởng mới để chuẩn bị cho đợt tăng giá tiếp theo, thị trường sẽ được chuẩn bị tốt hơn để điều hướng các tình huống tương tự.
(Hết)
Tham gia cộng đồng của chúng tôi để cùng bàn luận và cập nhật những thông tin Crypto mới nhất:
- Cryptory Insights: https://t.me/CryptoryInsights
- Cryptory Global Community: https://t.me/CryptoryCommunity
- Vietnamese Telegram channel: https://t.me/cryptory_vncomm
- Facebook: https://www.facebook.com/CryptoryNetwork
- Twitter: https://twitter.com/CryptoryNetwork