Hiện tại cộng đồng crypto đều đang nói về “Fair Launch” (Tạm dịch: “Ra mắt công bằng”), vậy thì chính xác “Fair Launch” là gì và nó có phải là mô hình tốt nhất để phân phối mã token hay không?
Tìm hiểu “Fair Launch là gì”, TẠI ĐÂY.
Trên thực tế, đồng tiền điện tử đầu tiên trên thế giới là Bitcoin (BTC) cũng có thể được coi là đồng tiền đầu tiên được phát hành theo mô hình Fair Launch: không Private Sale, không ICO, không cả Premining. Bất cứ ai muốn sở hữu BTC đều phải tự khai thác (đào coin) hoặc bỏ tiền ra mua. Và sau 11 năm kể từ ngày Bitcoin xuất hiện, các dự án như yearn.finance (YFI) lại đang thúc đẩy khái niệm “ra mắt công bằng” một lần nữa.
Hầu hết các dự án áp dụng mô hình phân phối Fair Launch đều có chung một mục tiêu chính: tất cả những người tham gia dự án đều sẽ tuân thủ một quy tắc chung. Nhưng “những người tham gia dự án” mà chúng ta đang nhắc tới ở đây chính xác là những ai?
Trong mạng lưới Bitcoin, “những người tham gia” (hay nói đúng hơn là những người được hưởng lợi từ việc ra mắt công bằng) là những người đã bỏ tiền mua máy khai thác hoặc hashrate để đào Bitcoin theo cơ chế PoW (Proof of Work). Sau khi khai thác được Bitcoin, họ có thể bán nó trên thị trường theo ý muốn. Với sự gia tăng trình độ học vấn của người dùng cũng như độ phổ biến của Bitcoin, sức mua ngày càng lớn dẫn đến giá Bitcoin liên tục tăng mạnh.
Nhưng khi nói đến kỷ nguyên DeFi, những người hưởng lợi từ việc khai thác mã token đã trở thành “tất cả mọi người”. Tất cả những ai nắm giữ mã token cần thiết đều có thể tham gia khai thác DeFi. Các sàn giao dịch tập trung như OKEx thậm chí đã bắt đầu cung cấp cơ chế khai thác một cửa cho các mã token DeFi giúp việc khai thác DeFi thậm chí còn dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, tất cả những điều trên đã đẩy chúng ta đến một tình huống, đó là khi mọi người đều có rất nhiều mã token DeFi trong tay và tất cả đều tuân theo cùng một quy trình – “Mine-Sell-Withdraw” (Khai thác-Bán-Rút tiền). Khi đó, rất có thể 1.000 người bán sẽ phải “chiến đấu” với nhau để giành lấy 1 người mua trên thị trường thứ cấp. Người bán sẽ bị mắc vào một vòng luẩn quẩn của các cuộc so kè giá thấp và hậu quả là thị trường nhanh chóng giảm mạnh hoặc thậm chí sụp đổ ngay sau khi “Fair Launch”.
Phân phối mã Token
Rõ ràng khai thác Bitcoin và khai thác DeFi là hoàn toàn khác nhau, vì thế việc ra mắt công bằng cũng sẽ có ảnh hưởng khác nhau đối với cả hai. Vì vậy, chúng ta hãy xem xét điều này xa hơn từ góc độ phân phối mã token. Nếu không có private sale, ICO hoặc các quỹ tổ chức, có hai khả năng có thể xảy ra đối với việc phân phối mã token.
Khả năng đầu tiên là có quá nhiều người tham gia khiến việc phân phối token bị phân tán. Hầu hết các mã token nằm trong tay của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, những người có xu hướng theo dõi nhau và dịch chuyển theo tâm lý thị trường. Điều này khả năng cao dẫn đến biến động giá cực kỳ nhanh chóng. Bất kỳ tin tức tích cực hay tiêu cực nào cũng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tâm lý thị trường, dẫn đến biến động cực cao. Trong tình huống này, không còn là những ông lớn thao túng thị trường nữa mà là những người chơi nhỏ lẻ.
Khả năng còn lại là có quá ít người tham gia, trong trường hợp đó, Fair Launch trở thành sân chơi cho “cá voi”, nơi những người có nhiều token sẽ tiếp tục nhận được nhiều token hơn nữa. So với các dự án ra mắt “không công bằng”, mức độ tập trung của các mã token thậm chí còn tệ hơn. Đặc biệt là trong thị trường tăng giá, giao dịch tần suất cao gây ra phí gas cao do sự tắc nghẽn của Ethereum (ETH), điều này làm cho phí gas đắt hơn đối với người dùng bán lẻ tham gia. Bên cạnh đó, số lượng lớn token được khai thác/farm thông qua việc đặt cược bởi cá voi không có cơ chế khóa, có nghĩa là chúng có thể bị bán bất kỳ lúc nào. Cái gọi là mã token “Fair Launch” đã một lần nữa trở thành thị trường cho những người chơi lớn.
Dù bằng cách nào, mức độ phân tán mã token là không phù hợp – quá cao hoặc quá thấp.
Tóm lại, những đổi mới trong việc phát hành token của mô hình Fair Launch rất thú vị, nhưng sẽ phải mất một thời gian thì “ra mắt công bằng” mới có thể trở thành một mô hình bền vững.
Tham gia cộng đồng của chúng tôi để cùng bàn luận và cập nhật những thông tin Crypto mới nhất:
- Cryptory Insights: https://t.me/CryptoryInsights
- Cryptory Global Community: https://t.me/CryptoryCommunity
- Vietnamese Telegram channel: https://t.me/cryptory_vncomm
- Facebook: https://www.facebook.com/CryptoryNetwork
- Twitter: https://twitter.com/CryptoryNetwork